Թվային և նորարարական մեթոդներ

Ինտերակտիվ կոմիքսներ և գրաֆիկական վեպեր

Կոմիքսներն ու գրաֆիկական վեպերը վիզուալ պատմաբերման ձևեր են, որոնք միավորում են իլյուստրացիան և տեքստը։ Ինտերակտիվ կոմիքսները լրացուցիչ հնարավորություն են տալիս՝ ընթերցողը կարող է ընտրել սյուժեի զարգացումը («choose your own adventure» ֆորմատ)։ Դրանք հատկապես գրավիչ են երիտասարդների համար, քանի որ միաժամանակ ներառում են արվեստ, պատմություն և խաղային տարրեր։ Օրինակ՝ ինտերակտիվ կոմիքս, որտեղ երիտասարդը ընտրում է՝ ինչպես լուծել համայնքի միջավայրային խնդիրները։

1. Ընտրել թեմա և մշակել պատմություն։
2. Մշակել սյուժեի տարբեր ճյուղավորումներ։
3. Նկարազարդել ձեռքով կամ թվային գործիքներով (Comic Life, Pixton, Canva)։
4. Կազմել ինտերակտիվ տարբերակ՝ PDF հղումներով կամ հատուկ ծրագրերով։

• Օգնում է թեման ներկայացնել գրավիչ ու ստեղծագործ ձևով։
• Զարգացնում է պատմության կառուցման և վիզուալ հաղորդակցության հմտությունները։
• Հարմար է մարդու իրավունքների, պատմության և քաղաքացիական կրթության համար։
• Օրինակ Հայաստանում կարող են ստեղծվել կոմիքսներ Արցախի մշակութային ժառանգության մասին։

Վիրտուալ ցուցահանդեսներ կամ ինստալյացիաներ

Վիրտուալ ցուցահանդեսները թվային հարթակներ են, որտեղ ներկայացվում են նկարներ, լուսանկարներ, տեսանյութեր կամ այլ արվեստի գործեր։ Ինստալյացիաները արվեստի այնպիսի ձև են, երբ սովորողները ստեղծում են տարածական աշխատանք (օրինակ՝ «Հույսի ծառ», «Խաղաղության պատ»)։ Թվային տարբերակը թույլ է տալիս հասնել ավելի լայն լսարանին։

1. Ընտրել թեմա և հավաքել արվեստային աշխատանքներ։
2. Օգտագործել առցանց գործիքներ (ArtSteps, Google Arts&Culture, Padlet) ցուցահանդես ստեղծելու համար։
3. Կազմակերպել առցանց բացում կամ ֆիզիկական ինստալյացիա։
4. Հրավիրել համայնքը դիտելու և քննարկելու։

• Երիտասարդները սովորում են ներկայացնել իրենց աշխատանքները հանրությանը։
• Ստեղծում է հարթակ հանրային քննարկման համար։
• Կարելի է կապել մշակութային ժառանգության պահպանման և համայնքային արժեքների թեմաների հետ։
• Օրինակ՝ Հայաստանում երիտասարդները կարող են կազմակերպել վիրտուալ ցուցահանդես «Իմ գյուղը պատերազմի ընթացքում» թեմայով։

Տեսանյութերի մոնտաժ և TikTok, Ռիլս-ոճի մինի պատմություններ

Կարճ տեսանյութերը, հատկապես TikTok-ոճի (15–60 վայրկյան), շատ տարածված են երիտասարդների շրջանում։ Դրանք օգտագործում են արագ մոնտաժ, երաժշտություն և տեքստ՝ պատմություն կամ գաղափար ներկայացնելու համար։ Կարող են ծառայել ինչպես կրթական բովանդակության տարածման, այնպես էլ ինքնարտահայտման համար։

1. Ընտրել պարզ և հստակ գաղափար։

2. Նկարահանել կարճ տեսարաններ հեռախոսով։

3. Օգտագործել մոնտաժի հավելվածներ (CapCut, InShot, TikTok editor)։

4. Ավելացնել երաժշտություն, տեքստ և էֆեկտներ։

• Օգնում է երիտասարդներին սովորել հաղորդակցվել կարճ և հստակ։

• Տարածվում է սոցիալական ցանցերում և հասնում լայն լսարանին։

• Հարմար է համառոտ ներկայացումների, քարոզարշավների և իրազեկման համար։

• Օրինակ՝ «Ի՞նչ է կամավորությունը» թեմայով 30 վայրկյանանոց տեսանյութերի մրցույթ։

Խաղային հարթակներ (gamification, quests, digital badges)

Խաղայնացումը կրթական մոտեցում է, որը սովորելու գործընթացում կիրառում է խաղային տրամաբանություն՝ առաջադրանքներ, մակարդակներ, մրցույթներ և պարգևներ։ Quest-երը (առաքելություններ) և digital badges-ը (թվային պիտակները) սովորողների առաջընթացի ճանաչման և մոտիվացիայի գործիքներ են։ Օրինակ՝ «Քաղաքացիական միսիա» խաղում մասնակիցները առաջադրանքներ են կատարում՝ ստանալով կրթապիտակներ։

1. Կազմել ունակությունների շրջանակ և կապել այն առաջադրանքների հետ։

2. Ստեղծել կոնկրետ առաջադրանքներ (օր․՝ գրի՛ր հոդված, հանդիպի՛ր համայնքային կառույցի հետ)։

3. Սահմանել պարգևատրումներ՝ թվային կամ ֆիզիկական նշաններ։

4. Օգտագործել Badgecraft կամ Moodle պլատֆորմներ։

• Սովորողները տեսնում են իրենց առաջընթացը և մոտիվացված են։

• Զարգացնում է ինքնագնահատման և նպատակասլացության հմտություններ։

• Կարելի է օգտագործել ոչ ֆորմալ կրթության բոլոր ոլորտներում։

• Օրինակ Հայաստանում արդեն կիրառվել է gamification համակարգ՝ քաղաքացիական կրթության e-learning դասընթացներում։